Bể chứa & phân hủy bùn (Công trình Xử lý nước thải)
NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
Ổn định hiếu khí cặn lắng là biện pháp thoáng gió kéo dài bằng ôxy không khí hay ôxy kỹ thuật.
Quá trình này đơn giản hơn quá trình lên men kỵ khí về xây dựng, quản lý và cũng dễ dàng tự động hóa hơn. Về công nghệ này đã có nhiều phát minh sáng chế ở nhiều nước như Anh, Mỹ, Nhật v.v… Ở Liên Xô cũ được nghiên cứu ở Viện hàn lâm mang tên Parnfhilốp, BHNN Bodzeo, công ty cấp thoát nước Tasơken và nhiều cơ quan nghiên cứu đào tạo và sản xuất chuyên ngành.
Quá trình ổn định hiếu khí bao gồm các giai đoạn phát triển các vi sinh có sức sống mạnh và tàn lụi các vi sinh kém hoạt động bằng cách tiêu thụ dự trữ năng lượng bên trong của tế bào vi sinh.
Ổn định hiếu khí có thể thực hiện ở hai chế độ: chế độ ẩm và chế độ nóng.
Ở chế độ ẩm (10 - 430C) quá trình ổn định đã được nghiên cứu khá đầy đủ về mặt lý thuyết, thực nghiệm và quản lý công trình. Đặc biệt hợp lý trong điều kiện trên trạm xử lý chỉ tạo ra mỗi một loại là cặn bùn hoạt tính (trường hợp công suất trạm nhỏ, nồng độ nhiễm bẩn không cao, có thể bỏ qua bể lắng đợt một trong dây chuyền công nghệ).
Biện pháp kỹ thuật này cũng có thể sử dụng đối với những trạm xử lý công suất lớn. Khi đó cặn lắng từ bể lắng đợt một lên men hiếu khí, còn bùn hoạt tính dư - ổn định hiếu khí. Làm như vậy sẽ giảm được thể tích của bể Mêtan và sử dụng được triệt để năng lượng của hơi khí tách ra trong quá trình lên men. Trường hợp sử dụng biện pháp ổn định háo khí để xử lý hổn hợp cặn và bùn cần có lập luận kinh tế kỹ thuật một cách thích đáng.
Ổn định hiếu khí cặn lắng được tiến hành trong các bể kiểu Aerôten thông thường hay kết hợp cùng bể lắng.
Quá trình ổn định hiếu khí thường kéo dài: với bùn hoạt tính 7 - 10 ngày, với hổn hợp cặn 10-12 ngày. Lượng khí cần cấp tính bình quân 150 - 240 m3/m3 bùn hoạt tính và 240 - 430 m3/m3 hổn hợp cặn.
Ổn định hiếu khí ở chế độ ẩm đảm bảo vô trùng. Ví dụ: loại cô li 95%.Tuy nhiên, trứng giun sán còn chưa bị tiêu diệt. Vì vậy, cặn cần khử trùng trước khi sử dụng.
Phương pháp ổn định hiếu khí có một số ưu điểm so với lên men kỵ khí: công trình đơn giản, tránh được mùi vị hôi thối và loại trừ được khả năng gây nổ trong công trình, sức kháng đơn vị của cặn đã xử lý cũng ổn định hơn cặn lên men ở bể Mêtan.
Nếu ổn định hiếu khí ở chế độ ẩm đã được nghiên cứu kỹ về mặt lý thuyết, thực nghiệm và quản lý thì ổn định hiếu khí ở chế độ nóng (43 - 700C) hoàn toàn còn là công nghệ mới.
Theo kết quả nghiên cứu của nhiều tác giả nước ngoài cho thấy rằng so với ổn định háo khí ở chế độ ẩm thì chế độ nóng có những ưu điểm sau:
■ Quá trình diễn ra ổn định.
■ Quá trình ở thể tự cấp nhiệt, nếu nồng độ chất hữu cơ ≥ 30% (tính theo chất không tro)
■ Đạt hiệu quả cao khi dùng nguồn ôxy là ôxy kỹ thuật. Trong trường hợp đó tốc độ của quá trình tăng lên 2-3 lần.
■ Đảm bảo vô trùng sản phẩm và giữ được các thành phần phân bón.
Tuy nhiên thông thường cặn lắng có độ ẩm cao, nồng độ chất hữu cơ ≤ 30%, năng lượng do các phản ứng phân hủy không đủ cấp cho quá trình ổn định hiếu khí ở chế độ nóng, nên cần bổ sung thêm nhiệt từ bên ngoài vào. Nhiệt độ càng cao thì tốc độ của quá trình càng nhanh, song với nhiệt độ lớn hơn 430C thì cần có biện pháp làm cho các vi sinh thích nghi với điều kiện tăng cường nhiệt độ.
HÌNH ẢNH THAM KHẢO